برنامه بهداشت شیمیایی (CHP)چیست؟
برنامه بهداشت شیمیایی یک برنامه مکتوب است که سیاست ها، روش ها و مسئولیتهایی را بیان میکند که برای محافظت از کارکنان در برابر خطرات بهداشتی مرتبط با مواد شیمیایی خطرناک مورد استفاده در آن محل کار خاص عمل میکند.
- این برنامه برای کارکنان مدرسه که در محیط های آزمایشگاهی کار می کنند (به عنوان مثال، معلمان علوم و دستیاران آزمایشگاه) اعمال می شود و ممکن است به طور غیرمستقیم به محافظت از دانش آموزان کمک کند.
- سرپرست مدرسه، رئیس دپارتمان علوم و یا معلم های شیمی معمولاً مسئول توسعه CHP برای مدرسه ها هستند.
عناصر مورد نیاز طرح بهداشت شیمیایی
- روشهای عملیاتی استاندارد تعریف شده مربوط به ملاحظات ایمنی و بهداشت برای هر فعالیتی که شامل استفاده از مواد شیمیایی خطرناک است.
- ملاک های مورد استفاده برای شناسایی و اجرای اقدامات کنترلی برای کاهش قرار گرفتن در معرض مواد خطرناک (مانند کنترلهای مهندسی، استفاده از تجهیزات حفاظت فردی، کنترلهای اداری و اقدامات بهداشتی) با توجه خاص به انتخاب اقدامات کنترلی برای مواد بسیار خطرناک.
- برای اطمینان از نصب و عملکرد مناسب هودهای شیمیایی آزمایشگاهی و سایر تجهیزات حفاظتی باید الزاماتی مقرر شود.
- اطلاعاتی برای افرادی که با مواد خطرناک کار می کنند که خطرات مواد شیمیایی در محل کار، محل CHP، علائم و نشانه های مرتبط با قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خطرناک، محدودیت های مجاز یا توصیه شده قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و مکان و در دسترس بودن اطلاعات را مشخص می کند. در رابطه با خطرات، حمل و نقل ایمن، ذخیره سازی و دفع مواد شیمیایی خطرناک [به برگه های اطلاعات ایمنی مواد (MSDS) محدود نمی شود].
- آموزش برای افرادی که با مواد خطرناک کار می کنند شامل روش ها و مشاهداتی برای تشخیص وجود یا انتشار یک ماده شیمیایی خطرناک، خطرات فیزیکی و سلامتی مواد شیمیایی مورد استفاده، اقداماتی که برای محافظت در برابر این خطرات باید انجام شود (یعنی تجهیزات حفاظت فردی، شیوه های کاری مناسب، اقدامات واکنش اضطراری)، و جزئیات قابل اجرا CHP.
- شرایطی که تحت آن یک عملیات یا روش آزمایشگاهی خاص نیاز به تأیید قبلی مدیر مربوطه دارد.
- الزامات برای مشاوره پزشکی و معاینه پزشکی در زمانی که (1) فردی علائم یا علائم مرتبط با یک ماده شیمیایی خطرناک را ایجاد کند، (2) نظارت بر قرار گرفتن در معرض ماده شیمیایی هنگامی که سطح مسمومیت معمولاً بالاتر از سطح عادی و بی خطر نشان داده شده، یا (3) حادثه ای در محل کار رخ دهد. مانند نشت، انفجار یا اتفاق های دیگر که باعث احتمال قرار گرفتن در معرض خطر می شود.
- تعیین کردن پرسنل مسئول اجرای CHP، از جمله تعیین یک شخص ناظر بهداشت شیمیایی.
- الزامات مضاعف در رابطه با حفاظت، مخصوصا هنگام کار با مواد خطرناک از جمله مواد سرطان زای شناخته شده، سمومی که بر روی عملکرد تولید مثل تاثیر دارند و مواد با درجه بالایی از سمیت حاد.
هنگام خرید مواد شیمیایی چه مواردی را باید در نظر گرفت؟
- برنامه ریزی برای خرید مواد شیمیایی.
- استفاده از یک برنامه خرید متمرکز را در نظر بگیرید که در آن یک نفر که از همه مواد شیمیایی موجود آگاه است، تمام خریدها را انجام دهد، یا درخواست های خرید را به یک سیستم ردیابی موجودی انبار ارجاع دهد تا بتوان مواد شیمیایی اضافی موجود در انبار را قبل از ابتیاع دوباره آنها استفاده کرد.
- آموزش دادن پرسنل انبار و پرسنل مربوطه در روش های صحیح دریافت و جابجایی مواد خطرناک.
قبل از سفارش مواد شیمیایی موارد زیر را انجام دهید:
- تمام خطرات و خواص فیزیکی مواد شیمیایی را با استفاده از MSDS ارزیابی کنید. ریسک های کوتاه مدت و بلند مدت را ارزیابی کنید.
- بدترین حالت موجود را در صورت سوء مدیریت، وقوع حادثه، ریختن یا ایجاد آسیب شخصی در نظر بگیرید.
- مطمئن شوید که خواص خطرناک و سمیت ماده شیمیایی از اهداف آموزشی آزمایش فراتر نمی رود و کسی دچار آسیب نمی شود.
- تعیین کنید که آیا می توان از یک ماده شیمیایی ایمن تر و کم خطرتر استفاده کرد.
- تعیین کنید که آیا امکانات مناسب برای ذخیره سازی مواد شیمیایی در شرایط مناسب موجود است و سیستم تهویه کافی است.
- تعیین کنید که آیا تجهیزات حفاظت فردی و تجهیزات ایمنی مناسب برای استفاده از مواد شیمیایی موجود است یا خیر.
- مشخص کنید که آیا ماده شیمیایی یا محصول نهایی آن نیاز به دفع به عنوان زباله خطرناک دارد.
- اطمینان حاصل کنید که آیا بودجه امکان دفع مناسب و قانونی مواد شیمیایی و یا محصول نهایی آن را فراهم می سازد.
- مکانیزمی برای دفع قانونی و ایمن مواد شیمیایی و محصول نهایی آن داشته باشید.
- تعیین کنید که آیا می توان از مقادیر کمی از یک ماده شیمیایی برای انجام آزمایش استفاده کرد یا خیر.
- حداقل مقادیری را سفارش دهید که مطابق با میزان استفاده باشد.
- فقط در صورتی مواد شیمیایی را سفارش دهید که تا ظرف یک سال یا کمتر مورد استفاده قرار گیرد.
- در صورت امکان، مواد سفارش داده شده برای آزمایش یا انبار را در بطری های پلی اتیلن یا بطری های شیشه ای با روکش پلاستیکی سفارش دهید تا شکستگی، خوردگی و زنگ زدگی را به حداقل برسانید.
سیستم ردیابی شیمیایی چیست و چگونه باید راه اندازی شود؟
سیستم ردیابی شیمیایی یک بانک اطلاعاتی از مواد شیمیایی در آزمایشگاه است.
یک سیستم ردیابی شیمیایی است که “از گهواره تا گور” یا به نوعی سیستمی که مواد شیمیایی را از زمان خرید تا زمان استفاده و دور ریختن آنها ردیابی کند.
یک سیستم ردیابی شیمیایی خوب می تواند هزینه های تدارکات را کاهش دهد، خریدهای غیر ضروری را حذف کند و هزینه های دفع را به حداقل برساند.
یک سیستم ردیابی را می توان (1) با استفاده از لیبل های راهنمای مواد یا سیستم کاغذی سازماندهی شده با نام شیمیایی و یا فرمول مولکولی یا (2) با ایجاد یک سیستم مبتنی بر رایانه راه اندازی کرد.
موارد زیر در راه اندازی این سامانه توصیه می شود:
- نام شیمیایی همانطور که روی ظرف چاپ شده است
- نام شیمیایی همانطور که در MSDS ظاهر می شود اگر با نام روی ظرف متفاوت باشد
- فرمول مولکولی
- شماره ثبت Chemical Abstract Service (CAS).
- تاریخ دریافت
- منبع (یعنی سازنده مواد شیمیایی و در صورت شناخته شدن، تامین کننده)
- نوع ظرف
- طبقه بندی خطر (برای نگهداری، جابجایی و دفع)
- شرایط نگهداری مورد نیاز
- شماره اتاق (برای مؤسسات بزرگتر با مکان های ذخیره سازی متعدد)
- مکان ماده در داخل اتاق (به عنوان مثال، قفسه شماره 1، کابینت اسید)
- تاریخ انقضا یا استفاده تا تاریخ مقرر و قابل استفاده
- مقدار ماده شیمیایی موجود در ظرف
- نام شخصی که ماده شیمیایی را سفارش داده یا درخواست کرده
هر داده ثبت شده نشان دهنده یک ظرف واحد از یک ماده شیمیایی است (به جای خود ماده شیمیایی).
سوابق دقیق و به روز استفاده از هر ماده شیمیایی را در سیستم ثبت و نگه داری کنید.
به منظور پاکسازی دادههای نادرست در سیستم و دفع مواد شیمیایی منسوخ، غیرضروری یا فرسوده، طبق برنامه مکتوب بهداشت شیمیایی، بازرسیهای موجودی برنامهریزی شده را به طور منظم انجام دهید.
مواد شیمیایی چگونه و در چه شرایطی باید انبار شوند؟
ملاک های مکان انبار مواد
- مواد شیمیایی را در یک کابینت در دار و قابل بستن یا در یک قفسه محکم با لبه جلویی ذخیره کنید تا از حوادث و نشت مواد شیمیایی جلوگیری کنید. یک لبه جلویی ¾ اینچی توصیه می شود.
- قفسه ها را روی دیوار یا زمین محکم کنید.
- اطمینان حاصل کنید که همه مکان های ذخیره سازی دارای درهای دارای قفل هستند.
- مناطق نگهداری مواد شیمیایی را دور از دسترس و برای همه دانش آموزان ممنوع نگه دارید.
- فضاهای ذخیره سازی را به سیستم تهویه مناسب مجهز کنید.
تفکیک مواد شیمیایی
- اسیدها را در یک کابینت مخصوص اسید نگهداری کنید. اسید نیتریک باید به تنهایی ذخیره شود، مگر اینکه کابینت یک محفظه جداگانه برای ذخیره اسید نیتریک فراهم کند.
- مواد شیمیایی بسیار سمی را در یک محفظه مخصوص سم با قابلیت قفل کردن که با علامت کاملاً قابل مشاهده برچسب گذاری شده است ذخیره کنید.
- مواد شیمیایی فرار و بدبو را در یک کابینت تهویه شده نگهداری کنید.
- مواد قابل اشتعال را در محفظه نگهداری مایعات قابل اشتعال مجاز نگهداری کنید.
- مواد شیمیایی حساس به آب را در یک کابینت ضد آب در مکانی خنک و خشک و جدا از سایر مواد شیمیایی موجود در آزمایشگاه نگهداری کنید.
نبایدهای انبار کردن و نگهداری مواد
- مواد سنگین، مواد شیمیایی مایع و ظروف بزرگ را در قفسه های بلند قرار ندهید.
- مواد شیمیایی را در بالای کابینت نگهداری نکنید.
- مواد شیمیایی را حتی به طور موقت روی زمین نگهداری نکنید.
- از نگهداری اقلام روی نیمکت و هودهای شیمیایی آزمایشگاهی خودداری کنید، مگر در موارد استفاده.
- مواد شیمیایی را در قفسه های بالاتر از سطح چشم نگهداری نکنید.
- مواد شیمیایی را با غذا و نوشیدنی نگهداری نکنید.
- حتی به طور موقت مواد شیمیایی را در یخچال های کارکنان شخصی نگهداری نکنید.
- مواد شیمیایی ذخیره شده را در معرض حرارت مستقیم یا نور خورشید یا دماهای بسیار متغیر قرار ندهید.
سیلندرهای گاز فشرده چگونه باید ذخیره، نگهداری و نگهداری شوند؟
گازهای فشرده می توانند خطرناک باشند زیرا هر سیلندر حاوی مقادیر زیادی انرژی است و همچنین ممکن است قابلیت اشتعال و سمیت بالایی داشته باشد.
در قسمت پایین لیستی از توصیه ها برای انبار، نگهداری و جابجایی سیلندرهای گاز فشرده ذکر شده است:
- اطمینان حاصل کنید که محتویات سیلندر گاز فشرده به وضوح بر روی سیلندر یا روی یک برچسب بادوام مهر و موم شده است.
- سیلندر گاز را با کد رنگ سازنده شناسایی نکنید.
- هرگز از سیلندرهایی با برچسب گنگ یا ناخوانا استفاده نکنید.
- قبل از استفاده تمام سیلندرها را از نظر آسیب دیدگی و ایمنی بررسی کنید.
- قبل از استفاده با خواص و خطرات گاز موجود در سیلندر آشنا شوید.
- هنگام دست زدن یا استفاده از گازهای فشرده از عینک محافظ مناسب استفاده کنید.
- برای هر سیلندر گاز از رگلاتور مناسب استفاده کنید.
- رگلاتور سیلندر گاز را دستکاری یا اقدام به تعمیر آن نکنید.
- هرگز سوپاپهای سیلندر را روغن کاری نکنید، اصلاح نکنید یا فشار ندهید.
- دریچهها را به آرامی با استفاده از آچار یا ابزاری که تامین کننده سیلندر ارائه میکند باز کنید و هنگام باز کردن دهانه سیلندر، دهانه آن را از افراد دور نگه دارید و به سمت شخصی نگیرید.
- نشتی در اطراف شیر را بررسی کنید و با محلول صابون یا یک نشت یاب الکترونیکی کنترل کنید.
- شیرها را ببندید و یا فشار را بر روی رگلاتورهای سیلندر در زمانی که سیلندرها استفاده نمی کنید کاهش دهید.
- سیلندرهای خالی را برچسب گذاری کنید و تاریخ برچسب را هم درج کنید. همانطور اگر سیلندر پر بود همین اقدامات را انجام دهید.
- همیشه هنگام نگهداری یا جابجایی سیلندرها، درپوش های ایمنی سوپاپ را وصل کنید.
- سیلندرها را با چرخ دستی قابل اطمینان با زنجیر ایمنی حمل کنید. هرگز سیلندرهای گاز را با دست حرکت یا روی زمین قل ندهید.
- تمام سیلندرهای گاز (خالی یا پر) را با یک گیره یا زنجیر به دیوار یا نیمکت آزمایشگاه وصل کنید یا در یک پایه فلزی در حالت عمودی محکم کنید.
- سیلندرهای گاز را در مناطق خنک، خشک و دارای تهویه مناسب و دور از مواد ناسازگار و منابع اشتعال نگهداری کنید.
- هیچ بخشی از سیلندر را در دمای بالاتر از 50 درجه سلسیوس یا کمتر از 10 درجه سلسیوس قرار ندهید.
- سیلندرهای خالی را جدا از سیلندرهای پر نگهداری کنید.