راهنمای ایمنی آزمایشگاه
این راهنما برای محققین، سرپرستان و دستیاران آزمایشگاه برای ارزیابی ایمنی آزمایشگاه تهیه شده است.این راهنما به طور مختصر درباره ی چک لیست ارزیابی پرداخته است.
وظایف اصلی سرپرستان و دستیاران آزمایشگاه:
- ارزیابی ریسک برای کارهای در حال انجام آزمایشگاه
- اطمینان از وجود کنترل های مهندسی مناسب در آزمایشگاه
- تهیه تجهیزات حفاظت فردی مناسب برای کارکنان
- ایجاد ایمنی مخصوص آزمایشگاه برای پرسنل
- اطمینان ازاینکه همه کارکنان آموزش ایمنی دیده باشند
وظایف کارکنان آزمایشگاه :
- انجام کلیه امور به شیوه ایمن
- استفاده از تجهیزات حفاظت فردی
- پیروی از رویه های ایمنی مخصوص آزمایشگاه
- شرکت در دوره های آموزش ایمنی توسط سرپرستان آزمایشگاه
علائم ایمنی: نصب تابلوها وعلائم ایمنی برای کاهش خطرات در محل کار امری حیاتی است.آزمایشگاه ها نیز ملزم به استفاده از علائم ایمنی می باشند.
در آزمایشگاه باید تمامی شماره های اضطراری تهیه و نصب شوند.آزمایشگاه ملزم به نصب تابلوخطرات عمومی درآزمایشگاه اعم از:خورنده، اکسیدکننده، موادمنفجره، مواد سمی، گازهای فشرده ، تابش، خطرات بیولوژیکی می باشند.استفاده از تابلوهای محافظت چشم و استفاده ازتجهیزات حفاظت فردی الزامی می باشد. خوردن و آشامیدن در آزمایشگاه ممنوع می باشد و باید با علائم هشدار دهنده به پرسنل گوشزد شود. برای همه مسیرهای خروج و درب آزمایشگاه باید علائم خروج تهیه و نصب شوند.
تجهیزات ایمنی آزمایشگاه :
دسترسی به کپسول های آتش نشانی قابل حمل باید بدون موانع باشند.به درستی روی دیوار نصب شده باشند.این کپسول ها باید اخیرا شارژ شده و تگ بازرسی ایمنی بر روی آن چسبیده شده باشد.
دوش های ایمنی اضطراری و چشم شوی:
دسترسی به دوش ها باید بدون موانع و با تابلو علامت مخصوص دوش مشخص شوند.زمان دسترسی به دوش شستشو باید در عرض 10 ثانیه باشد تا فرد در صورت بروز آسیب بدنی سریع بتواند از دوش شستشو استفاده کند.
کیت های نشت شیمیایی:
روش نشت مواد شیمیایی باید به پرسنل به درستی آموزش داده شود.مواد شیمیایی باید به درستی انبار شده و در جای مناسب خود قرار داده شوند.
تجهیزات حفاظت فردی:
کارکنان باید هنگام کار با مواد شیمیایی و آزمایش از تجهیزات حفاظت فردی مناسب استفاده نمایند.تجهیزات حفاظت فردی باید در دسترس سریع کارکنان باشد.
هودهای بخارشیمیایی:
قبل از کار اطمینان حاصل کنید که جریان هوا مسدود یا مهار نشده باشد و هود به درستی کار می کند.در صورت نبود هود از کار کزدن با مواد شیمیایی خطرناک خودداری کنید.همچنین مواد شیمیایی یا ضایعات شیمیایی را در هودهای بخار نگهداری نکنید.
نکات عمومی ایمنی آزمایشگاه:
راهروها ومسیر خروج باید بدون موانع و همیشه تمیز باشند.از قرار دادن وسایل اضافی خودداری نمایید.از خوردن و آشامیدن در آزمایشگاه جدا خودداری نمایید.درب آزمایشگاه همیشه باید قفل بوده و از ورود افراد متفرقه به داخل آزمایشگاه اکیدا خودداری فرمایید.
رویه های ایمنی مورد نیاز آزمایشگاه:
روش های اضطراری خاص در آزمایشگاه باید در دسترس کارکنان باشد.روش های اضطراری شامل: قطعی برقی ، خرابی تهویه آزمایشگاه ، نشت و ریزش تصادفی می باشد. هنگام کار با مواد شیمیایی دستورالعمل های ایمنی باید در دسترس کارکنان باشند.
ایمنی برق :
سیم و کابل برق: از محافظ سیم برای جلوگیری از خطر برق استفاده کنید.از کابل ها یا دوشاخه های برق فرسوده یا آسیب دیده استفاده نکنید.
محافظ برق: فقط از نوارهای خروجی متعدد فهرست شده در UL با قطع کننده مدار 15 آمپر استفاده کنید.فقط در تجهیزاتی که دارای بار جریان بسیار سبک هستند، از محافظ برق استفاده کنید. از نوارهای چند خروجی زنجیری با سیم کشی استفاده نکنید.
قطع کننده مدار خطای زمین: یک واحد قطع کننده مدار خطای زمین (GFCI) باید از پریزهای برق داخل محافظت کند.
پانل های الکتریکی / قطع کننده های الکتریکی: اطراف تابلوهای مدار الکتریکی وسوئیچ های قطع برق بدون انسداد باید حداقل 30 اینچ بدون مانع وجود داشته باشد.
ذخیره سازی مواد شیمیایی / برچسب گذاری شیمیایی:
- ظروف مواد شیمیایی را روی هم قرار ندهید.
- مواد شیمیایی ناسازگار را از نظر فیزیکی جدا کنید.
- از محفظه ثانویه برای مواد شیمیایی مایع ذخیره شده روی زمین یا نزدیک زهکشی استفاده کنید.
- مایعات یا ظروف شیشه ای بزرگ (بیش از 500 میلی لیتر) را بالاتر از سطح چشم نگهداری نکنید.
- ظروف مواد شیمیایی در صورت عدم استفاده باید بسته و برچسب گذاری شوند.
- از یخچال/فریزرهای دارای گواهینامه «ایمن آزمایشگاهی» یا «ضد انفجار» برای یخچال استفاده کنید
- بیش از 10 گالن مایعات قابل اشتعال باید در مواد قابل اشتعال مجاز ذخیره شود
- مواد شیمیایی پرخطر (مانند مواد سمی حاد، سرطان زا، مواد رادیواکتیو) باید جدا از سایر مواد شیمیایی در انبار ذخیره شوند.
برچسب گذاری ظروف شیمیایی:
ظروف مواد شیمیایی در صورت عدم استفاده باید بسته و برچسب گذاری شوند.
ضایعات شیمیایی خطرناک:
- نام هماهنگ کننده زباله و شماره تلفن باید روی تابلو قید شود.
- هماهنگ کنندگان زباله باید آموزش مدیریت پسماند خطرناک را انجام دهد.
- زباله ها باید در اتاقی که تولید شده و زیر آن ذخیره شوند.
- ظروف زباله، ذخیره سازی و برچسب گذاری:
- ظروف باید در هنگام پر نشدن بسته و برچسب گذاری شوند.
- ضایعات ناشناخته باید دارای برچسب “ضایعات خطرناک باشند.
- برچسب زباله های خطرناک باید روی هر زباله چسبانده شود
- ظروف زباله های مایع را بیش از 75% پر نکنید.
- زباله های ناسازگار باید از نظر فیزیکی تفکیک شوند.
- زباله های شیمیایی ناسازگار را با هم ترکیب نکنید